Według legendy, aby utrzymać w tajemnicy pochówek Czyngis-Chana, wszyscy - ponad 2000 osób które uczestniczyły w jego pogrzebie - zostały stracone, w tym 800 katów. Czyngis-chan kazał nawet poświęcić 40 swoich konkubin i 40 koni, aby towarzyszyły mu w jego grobie.

Jaką religię wyznawali Mongołowie

Religia Mongołów nie miała świętych tekstów ani szczególnych ceremonii, ale była raczej mieszanką animizmu, kultu przodków i szamanizmu. Uważali oni, że żywioły ognia, ziemi i wody, imponujące obiekty geograficzne, takie jak góry i zjawiska naturalne, takie jak burze, posiadają w sobie duchy. Mongołowie wieżyli, że szamani, którymi mogli być zarówno mężczyźni jak i kobiety, kiedy są w stanie transu, mogą komunikować się z tymi duchami i podróżować po ich świecie, pomagając w odnalezieniu zagubionych dusz i wróżąc przyszłe wydarzenia.

Wraz z podobjmi i zetknięciem się z różnymi ludami wśród Mongołów zaistniały także inne religie, zwłaszcza chrześcijaństwo nestoriańskie, a od XIV wieku, popularny stał się buddyzm tybetański (lamaizm). W zachodnich chanatach rozpowszechnił się także islam. Przede wszystkim jednak powszechna była wiara w dwa główne bóstwa: Ziemię lub Boginię Matkę, znaną jako Etugen (Itugen), która reprezentowała płodność, oraz Tengri "Niebieskie Niebo" lub "Wieczne Niebo".

Oprócz przestrzegania zasad własnej wiary wszyscy poddani w imperium mieli modlić się do dowolnego boga, w którego wierzyli, o pomyślność chana. W zamian za to większość kapłanów i instytucji religijnych była zwolniona z podatków, zarówno w naturze, jak i w formie pracy, a kiedy Mongołowie oblegali miasta, często pozwalano duchownym opuścić je przed rozpoczęciem ataku.

Inną osobliwością było tabu nieużywania imienia zmarłej osoby, aby nie zakłócić spokoju jej ducha. I znów dotyczyło to szczególnie potężnych władców, których po śmierci najczęściej określano tak prostymi imionami jak "Dobry", "Zmrły Chan" czy "Wielki Władca".

Alkohol spożywali wszyscy: kobiety i mężczyżni.

Kumys był jednym z najbardziej popularnych napojów mongolskich.

Picie ogromnych ilości napojów alkoholowych było główną rozrywką elit. Najpopularniejszym trunkiem wszystkich, od Wielkich Chanów po zwykłych pasterzy, było sfermentowane mleko klaczy (chociaż mleko owiec, wołów, wielbłądów i jaków również mogło być używane), które zresztą do dziś pije się na całym euroazjatyckim stepie.

Ogedei był zaskakującym wyborem na chana, ponieważ miał już reputację osoby często nadużywajacej alkoholu. Był karcony za swoje picie przez swojego brata Chagataja, ale będąc świadomym problemu, Ogedei zaproponował, że zleci nadzorcy sprawdzenie, ile alkoholu wypił i ograniczy liczbę wypijanych dziennie kubków do określonej liczby. Następnie Ogedei upewnił się, że jego ulubiony napój zawsze podawany jest w bardzo dużych kubkach.

Co ciekawe, Mongołowie rzadko pili świeże mleko. Gdy brakowało wody, pito końską krew spuszczając ją z szyi zwierzęcia, i tym samym nie zabijając go. Herbata - w postaci skoncentrowanych zbitek czarnej herbaty gotowanych w mleku - przyjęła się u Mongołów na szeroką skalę dopiero od XIV w.

Mieszkali w jutrach.

W jurcie znajdowała się wydzielona przestrzeń dla mężczyzn i kobiet, przy czym ci pierwsi mieli stronę zachodnią, a kobiety wschodnią, gdzie gotowano (łatwo to określić, ponieważ drzwi tradycyjnie były skierowane na południe). Pozycjonowanie samych jurt w obozie (orda) było ważne: w obozach władcy i innych ważnych osoblistości, starsza żona miała namiot najbliżej zachodu, młodsza żona na wschodzie, a konkubiny, dzieci i służba nieco z tyłu.

Małżeństwo...

Tradycyjnie małżeństwa mongolskie miały na celu scementowanie relacji klanowych i wzmocnienie sojuszy. I tak więc, istniał zwyczaj zawierania małżeństw poza własną grupą klanową, a także porywania kobiet z rywalizujących plemion w celu wzmocnienia jednej grupy klanowej i osłabienia drugiej. Większość małżeństw miała jednak na celu wzmocnienie istniejących więzi między grupami rodzinnymi w klanie.

...ukradnij sobie żonę

Mężczyźni płacili cenę za żonę przyszłemu teściowi lub oferowali jako alternatywę pracę. Ponieważ wielu koczowników było stosunkowo biednych, powszechnym zwyczajem była sama kradzież przyszłej żony podczas najazdu, nie zważając na jakiekolwiek korzyści polityczne jak w przypadku bogatszych.

Poligamia była powszechna wśród tych mężczyzn – oczywiście tych którzy mogli sobie pozwolić na wiele żon i konkubin. Jednakże jedna żona była zawsze wybierana jako starsza i to jej dzieci dziedziczyły majątek ojca i/lub pozycję w plemieniu.

Rozwody były dopuszczalne.

W przypadkach cudzołóstwa, zarówno mężczyzna jak i kobieta byli straceni.

Imperium: recepta na jego początek i koniec

W latach 1236-1242 wojownicy Ogedeia maszerowwali przez Kazachstan/Uzbekistan, by zaatakować Europę Wschodnią wokół rzeki Wołgi. Armia liczyła około 150 000 ludzi i posuwała się na północ w pięciu różnych dywizjach, docierając w końcu do wschodnich Węgier i południowej Polski i pokonując po drodze Bułgarów i Rusów. Wielkie miasta, takie jak Kijów (1240), Kraków (1241), Buda i Peszt (1241) zostały splądrowane. Król węgierski Bela uciekł do Chorwacji, a mongolscy jeźdźcy ruszyli w pościg. Mongołowie spustoszyli Węgry, zabijając potencjalnie do 15-20% węgierskiej populacji. Europa Wschodnia upadłała, mongolscy żołnierze doszli do Adriatyku, a reszta Europy stała otworem dla azjatyckich hord. Jednak właśnie wtedy z Mongolii nadeszły wieści: Ogedei nie żyje. Na szczęście dla Europy, na początku 1242 r. armie mongolskie zawróciły do domu; dotarła do nich wiadomość o śmierci Chana i trzeba było wybrać jego następcę.

Alan Goa - nietypowa kobieta

Alan Goa (aka Alan-qo'a) była mityczną matką narodu mongolskiego, która podobno nauczyła swoich pięciu synów, że aby się rozwijać, muszą zawsze trzymać się razem i wspierać się nawzajem. Przekazując to przesłanie, dała im lekcję jedności znaną jako Przypowieść o strzałach. Alana Goa dała każdemu z synów strzałę i kazała mu ją złamać; każdy z synów zrobił to z łatwością. Następnie przedstawiła wiązkę pięciu strzał lecz żaden z synów nie mógł ich złamać. Niestety dla Mongołów, wnukowie Czyngis-chana nie pamiętali tej historii, gdy dzielili imperium na różne niezależne chanaty.