Kilka słów o Aleksandrze Wielkim

W swojej karierze wojskowej nigdy nie przegrał żadnej bitwy.

W wielu z jego najważniejszych i decydujących zwycięstwach przeciwnik miał znaczną przewagę liczebną, lecz armia macedońska składała się z dobrze wyszkolonych weteranów, a Aleksander doskonale rozumiał strategię wojskową. Był też gotów podejmować duże ryzyko, prowadzić szarże i iść w bój ze swoimi ludźmi. Wszystko to przechylało szalę zwycięstwa na jego korzyść.

Oprócz swojego błyskotliwego militarnego umysłu Aleksander Wielki również był znany ze swojej próżności. Jednym z przykładów tej strony jego osobowości jest fakt, że farbował włosy szafranem, aby je rozjaśnić.

Ponadto: Aleksander Wielki był pierwszym greckim władcą, który umieścił własną twarz na monetach. Wcześniej greckie monety przedstawiały wyłącznie twarz boga lub bogini.

Miał szczęście i osobiście był odważnym człowiekiem

W czasie bitwy nad rzeką Graniką (rok 334), Aleksander pozostawał w samym środku walki i to przez cały czas jej trwania. Niewiele jednak brakowało, by kosztowało go to życie.

W połowie bitwy Aleksander został zaatakowany przez dwóch perskich satrapów: Rhoesacesa i Spitrydatesa. Rhoesaces zadał cios Aleksandrowi w głowę, ale hełm Macedończyka wytrzymał mocne uderzenie i Aleksander odpowiedział, przebijając swoją bronią pierś Persa.Gdy Aleksander zadawał ten zabójczy cios, Spitrydates pojawił się za nim i podniósł swoją oręż, aby zadać śmiertelny cios. Na szczęście dla Aleksandra, Klejtos "Czarny", jeden z wyższych rangą podwładnych Aleksandra, odciął Spitrydatesowi podniesioną rękę.

Po tym, jak Aleksander otrząsnął się z doświadczenia bliskiej śmierci, prowadził swoich ludzi na lewą flankę, gdzie perscy kawalerzyści ostatni zostali doszczętnie pokonani.

Większość satrapów zginęła w pojedynku kawaleryjskim z Aleksandrem, a pozbawieni przywódców Persowie spanikowali i zostawili najemników greckich na pastwę losu.

Zwycięstwo Aleksandra pod Granikiem było jego pierwszym wielkim sukcesem przeciwko Persom. Według Arriana stracił on w bitwie niewiele ponad stu ludzi. Persowie natomiast stracili ponad tysiąc swoich kawalerzystów, w tym wielu swoich przywódców. Greckich najemników służących w perskiej armii Aleksander nazwał zdrajcami, kazał ich otoczyć i unicestwić. Tak rozpoczął się podbój imperium perskiego.

W czasie bitwy pod Granikiem Aleksander miał zaledwie dwadzieścia dwa lata.

Pięć lat później, w 329 r., gdy Aleksander prowadził swoją elitarną piechotę w ataku na miasto Cyropolis, otrzymał silny cios w głowę i szyję kamieniem wystrzelonym z katapulty. Kolejnej, podobnie poważnej kontuzji, Macedończyk doznał cztery lata później, w Indiach, podczas kolejnego szturmu na miasto. Prowadząc atak na cytadelę plemienia Malli, macedońska drabina pękła za nim na pół i Aleksander wraz z kilkoma towarzyszami utknęli wewnątrz fortecy. Gdy mała grupa broniła się przed setkami napastników, a Macedończycy desperacko próbowali przedostać się do twierdzy, indyjska strzała przebiła zbroję króla, uszkadzając mu płuco i powodując omdlenie.

Istnieje dużo kontrowersji czy Aleksander był gejem, czy biseksualistą.

Chociaż nikt nie jest pewien, jakie były jego preferencje seksualne, miał trzy żony - Roksanę, Parysatis i Statejrę.

Był wielkim pijakiem

Aleksander miał reputację wielkiego pijaka. Podczas jednego z pijackich incydentów pokłócił się ze swoim przyjacielem i generałem Klejtosem Czarnym i zabił go, rzucając oszczepem w jego klatkę piersiową. Istnieją teorie, że alkoholizm przyczynił się do jego przedwczesnej śmierci.

Zmarł w wieku zaledwie 32 lat

Rodziny w czasach starożytnych mogły się spodziewać bardzo wysokiej śmiertelności dzieci, ale królewskie czy arystokratyczne dzieci, które dożyły dorosłości, mogły z łatwością dożyć pięćdziesiątki, a nawet siedemdziesiątki, więc śmierć Aleksandra można uznać za przedwczesną. Zmarł w Babilonie 323 roku przed narodzeniem Chrystusa.

Przyczyna jego śmierci pozostaje tajemnicą

Alkoholizm, rany, żal, naturalne dolegliwości, malaria, nieznane choroba i zabójstwo - różne teorie mówią o tym, jak zmarł Aleksander Wielki. Brakuje jednak wiarygodnych dowodów na to, co naprawdę się stało. Wiele źródeł zgadza się jednak co do tego, że był przykuty do łóżka przez około tydzień, prawdopodobnie z gorączką, i zmarł 10 lub 11 czerwca.

Tajemnicą pozostaje miejsce jego grobu

Po śmierci ciało Aleksandra zostało przejęte przez Ptolemeusza i przewiezione do Egiptu, gdzie ostatecznie złożono je w Aleksandrii. Chociaż jego grób przez wieki pozostawał centralnym miejscem w stolicy państwa Ptolemeuszów, wszystkie literackie zapiski o nim zniknęły pod koniec IV wieku.

Tajemnicą pozostaje, co stało się z grobowcem Aleksandra - niektórzy uważają nawet, że nie znajduje się on już w Aleksandrii.

Sława Aleksandra Wielkiego zaczęła się już w starożytności. Jego wpływ na słynnych generałów i władców w przeszłości był tak duży, że wielu udawał się do jego grobu w swego rodzaju pielgrzymkach. Wśród tych wielbicieli byli Juliusz Cezar, Pompejusz, Oktawian August, Karakalla, Kaligula i wielu innych. Nawet 2000 lat po jego śmierci pozostał wzorem do naśladowania jako wspaniały wódz.

Kilka słów o ojcu Aleksandra Filipie II…

Aleksander Wielki nie byłby tak sławnym przywódcą wojskowym, jakim go dziś pamiętamy, gdyby nie działania jego ojca, Filipa. To Filip położył fundamenty pod silne, stabilne królestwo w środkowej części Morza Śródziemnego - potężną bazę, z której jego syn wyruszył na podbój światowego mocarstwa, Persji. To również Filip stworzył najskuteczniejszą armię na świecie, która przyniosła jego synowi słynne zwycięstwa.

Podczas jednej z tych kampanii stracił oko

W 354 roku Filip oblegał miasto Methone na zachodnim brzegu Zatoki Termajskiej. Podczas oblężenia jeden z obrońców wystrzelił strzałę, która trafiła Filipa w jedno z oczu i oślepiła go. Gdy później zdobył Methone, Filip zrównał miasto z ziemią.

Był poligamistą

Aby zawrzeć jak najsilniejsze sojusze z kilkoma sąsiednimi państwami, Filip żenił się co najmniej 7 razy. Ożenki miały głównie charakter dyplomatyczny, choć mówi się, że Filip poślubił Olimpias, moloską księżniczkę, z miłości.

W ciągu roku od ślubu Olimpias urodziła Filipowi syna: przyszłego Aleksandra Wielkiego.

Słynna żona Filipa, najprawdopodobniej miała na imię Poliksena. Olimpias było jej trzecim imieniem, z czterech włącznie, które przybrała, gdy poślubiła Filipa II. Prawdopodobnie przybrała je jako uznanie dla zwycięstwa Filipa w igrzyskach olimpijskich.

Filip planował najazd na imperium perskie

Po podbiciu greckich miast-państw Filip zwrócił swoją uwagę na imperium perskie. W 336 roku. wysłał nawet forpocztę przeciwko Persom - oddziały pod dowództwem Parmeniona, jednego ze swych najbardziej zaufanych generałów, by umocnić się na perskim terytorium. Planował później połączyć do niego z główną armią.

Filipowi nigdy nie udało się zrealizować tego planu.



Po zwycięstwie pod Cheroneą do macedońskiej niewoli dostało się kilka tysięcy Greków. Filip nie potraktował ich jednakowo. Kiedy posłowie ateńscy uzyskali zgodę - bez jakiejkolwiek zapłaty - na powrót dwóch tysięcy swoich rodaków z niewoli, niektórzy z nich, jakby mało było darowania im wolności, zgłaszali pretensje o zabraną im odzież. Macedoński władca kazał wydać im ubrania z zapasów państwowych. Gardził jednak małostkowością, stwierdzając: Im się wydaje, że grali z nami w kości.

Inaczej sprawa miała się z żołnierzami tebańskimi. Miasto musiał zapłacić ogromną sumę za wykup swoich rodaków oraz możliwość pogrzebania poległych. W innym przypadku - groził Filip - iż pozostawi ciała na żer psom i ptakom.

Macedończycy w oczach innych narodów

Kiedy pewien Lakończyk opowiadał się za wojną z Macedonią, cytując jako poparcie dla swojego zdania wcześniejsze sukcesy oręża spartańskiego w walce przeciwko Persom, król Eudamidas (331-305) odparł: Wydaje się, że nie zdajesz sobie sprawy, że twoja propozycja jest taka sama, jak walka z pięćdziesięcioma wilkami po pokonaniu tysiąca owiec.

Śmierć wielkiej dynastii

Nie wiadomo jak zmarł Aleksander. Jego zgon do dzisiaj jest tematem domysłów i spekulacji. Już jednak w starożytności próbowano dociekać, bez powodzenia zresztą, przyczyn jego odejścia.

Z podawanych przyczyn cześć ma charakter medyczny: malaria, tyfus, zapalenie opon mózgowych, zapalenie trzustki, wirus Zachodniego Nilu. Teorie przyczyn naturalnych wskazują przy tym, że stan zdrowia Aleksandra mógł ogólnie pogorszyć się po latach intensywnego spożywania alkoholu i raz poniesionych w licznych bojach. Z drugiej strony, na przestrzeni wieków, padały podejrzenia o możliwym zatruciu, którego autorami wymieniano wielu domniemanych sprawców, w tym jedną z żon Aleksandra, jego generałów, nieślubnego przyrodniego brata lub królewskiego podczaszego. Ponieważ śmierć króla doprowadziła do ogromnego tumult w ogromny państwie i długiej wojny domowej, oskarżenie o sprawstwo był nie do uniknięcia. Nie budzi jednak wątpliwości jak zmarli jego krewni. Wszyscy oni nie mieli spokojnej śmierci:

  • Filip II - ojciec (zasztyletowany przez byłego kochanka). Rok 336.
  • Kleopatra Eurydyka - siódma żona Filipa II (zamordowana z zemsty królowej Olimpias, lub sama odebrała sobie życie po zamordowaniu jej dzieci, Europy i Caranusa)
  • Europa - siostra przyrodnia ze związku Filipa i Kleopatry - zamordowana z polecenia Olimpias
  • Caranus - brat przyrodni ze związku Filipa i Kleopatry - zamordowany z polecenie Olimpias (być może też samego Aleksandra)
  • Filip III Arridajo - brat przyrodni ze związku Filipa z pewną tancerką - zakłuty z polecenia Olimpias przez nasłanych najemników. Rok 317.
  • Eurydyka III - bratowa (jako żona Filipa III) i siostrzenica (jako córka Kynane). W dzień Bożego Narodzenia (według dzisiejszej rachuby) Olimpias wysłał Eurydyce miecz, stryczek i cykutę, i kazał jej wybrać sposób, w jaki chce umrzeć. Po przeklęciu imienia Olimpii, aby spotkał ją równie smutny koniec, Eurydyka wybrała stryczek. Przetrzymywana w więzieniu wraz z mężem, popełniła samobójstwo wieszają się na własnym pasku w dniu jego śmierci. Rok 317. Sama Olimpias nie żyła długo, by cieszyć się tym zwycięstwem:
  • Olipmias - matka (ukamienowana przez rodziny jej własnych ofiar). Rok 316.
  • Kynane - sistra przyrodnia ze związku Filipa z księżniczką Eurydyką - zamordowana w niewoli z polecenia generała Perdikkasa. Rok 322.
  • Kleopatra - siostra (zamach przeprowadzony przez przekupione przez generała Antygona kobiety). Rok 308.
  • Aleksander I - wuj (brat matki) i zarazem szwagier (mąż siostry Kleopatry). Zdradziecko zabity w czasie bitwy w Italii. Rok 330.
  • Roksana - żona (wdowa). Otruta z polecenia generała Kassandra. Rok 310.
  • Aleksandr IV - syn (ze związku z Roksaną). Zamordowany wraz z matką.
  • Statejra - druga żona (wdowa). Zamordowana z polecenia Roksany. Być może była ciężarna w chwili śmierci. Rok 323.
  • Parisatis - trzecia żona a zarazem siostra drugiej. Być może, podobnie jak Statejra, zamordowana z polecenie Roksany. Rok 323.
  • Tessalonika - siostra przyrodnia ze nieprawego łoża. Zamordowana z polecenia własnego syna. Rok 295.

W ten sposób wymarła dynastia macedońskich Argeadów.

Nowa dynastia na macedońskim tronie

Król Demetrios (336 - 282) słynął z miłości do wszelkich uciech życia, szczególności wina i kobiecych wdzięków. Dotyczyło to zwłaszcza czasu kiedy państwo nie toczyło wojen. Wówczas, jak mówią dawne źródła, Demetriusz pogrążał się w zbytkach, i bez umiaru oddawał się powyższym przyjemnościom. Pewnego dnia, kiedy jego ojciec, Antygonos, dowiedział się, że syn jest chory, udał się do jego pałacu. Będąc już w budynku natknął się u drzwi komnaty syna na jakąś piękną dziewczynę, która spieszyła się ukryć.; Antygonos wszedł jednak do pokoju, usiadł przy synu i poczuł jego puls. Gorączka już mnie opuściła - rzekł Demetriusz. Bez wątpienia, rzekł ojciec, spotkałem ją przed chwilą u drzwi, gdy odchodziła.